Een uitvaart verzorgen. Dat doen we samen. Toch zijn het vaak de uitvaartondernemer en ik die na een plechtigheid de complimenten ontvangen. Omdat families blij zijn met de hulp die ze de dagen gekregen hebben. Omdat ze blij zijn met een waardige invulling van de afscheidsplechtigheid. Maar er zijn nog zo veel meer mensen die de complimenten verdienen en achter de schermen werken! Mensen die de laatste zorg verlenen, chauffeurs, dragers, een drukker, een bloemist, muzikanten, een fotograaf, de mensen van de catering.
Een uitvaart verzorgen doen we écht samen. De één kan niet zonder de ander. Want laten we eerlijk zijn. Ik kan wel schrijven en praten. Maar geen mooie foto’s maken. De bloemist kan prachtige bloemen maken, maar niet met een rouwauto rijden. De dragers kunnen met eerbied iemand naar zijn laatste rustplaats brengen. Maar de laatste zorg verlenen? Dat is toch echt een ander verhaal!
De laatste zorg verlenen. Zelf vind ik dat toch echt een vak apart. De mensen die dat doen, verdienen wat mij betreft ook áltijd een compliment. Het is een vak dat vaak erg onderbelicht is. Of mensen vinden het ‘gewoon’, dat het gebeurt. Maar geloof me. Niet iedereen sterft heel vredig of schoon gewassen met gekapte haren in een bedje. Er zijn ook ernstige verkeersongelukken waarbij mensen verminkt zijn, mensen vallen op een warme kachel en worden na dagen pas gevonden. Voor een beelddenker hoef ik niet te schetsen hoe dat er uit ziet. Dus zo ‘gewoon’ is dit beroep niet. Want wie maakt afgescheurde ledematen weer aan elkaar, wie poedert de blauwe plekken, wie zorgt ervoor dat iemand weer ’toonbaar’ is. Dat doen de mensen ‘van de laatste zorg’.
Ik zal nooit vergeten dat ik bij een man op bezoek was die net zijn vrouw had verloren. Ze was zo ziek geweest. Hij liet me foto’s van haar zien toen ze nog gezond was. Ze was een prachtige vrouw. Ze straalde en ze zag er zo netjes en verzorgd uit. Maar de laatste tijd zag hij alleen maar een vrouw gezien met ondragelijke pijn. Haar haren hingen sluik langs haar gezicht, vertelde hij. De kleur op haar gezicht was grauw. Ze was niet meer opgemaakt en haar zachte lieve blik was weg.
Hij was zo verdrietig toen ze overleed. Maar ook blij dat ze, zoals hij zei, ‘uit haar lijden verlost was.’ Maar dat beeld van zijn ernstig zieke vrouw, dat kreeg hij maar niet van zijn netvlies. De uitvaartondernemer had de mevrouw gebeld die ‘voor de laatste zorg’ kwam. Ze had zich voorgesteld. Maar hij had haar naam niet onthouden, het ging langs hem heen. Ze had hem gevraagd of ze foto’s mocht zien van zijn vrolijke, zachtaardige vrouw, ze had haar make tasje gevraagd… Hij had ze gegeven, maar had dat eveneens in een roes gedaan. Hij wist eigenlijk niet precies wat ze er mee ging doen.
Hij zag er tegenop om naar zijn vrouw te kijken toen ze eenmaal opgebaard was. Maar wat was hij blij toen hij het wel deed! Toen hij zijn vrouw weer zag, begreep hij het waarom er foto’s waren gevraagd, waarom hij het make-up tasje had gegeven. Daar was ze weer. Zijn vrouw. Zijn mooie vrouw waar hij zo veel van hield. Haar haren waren zo netjes, ze was opgemaakt en zag er uit zoals ze er altijd uitzag! De pijn was uit haar gezicht. Ze lag er zo vredig bij. Hij was blij dat hij haar weer zo kon herinneren.
Maar de mevrouw ‘van de laatste zorg’, had niet alleen voor zijn vrouw gezorgd. Ze had het gordijn zo dichtgedaan dat er een mooie lichtinval was. Ze had stoeltjes bij het bed van zijn vrouw gezet, die je, gek genoeg misschien, uitnodigden om erbij te gaan zitten. Een schemerlampje brandde zacht. Het was eigenlijk een heel mooi en vredig tafereel.
De dagen daarna zat hij vaak bij zijn vrouw. Omdat het goed was zo. Toen wij de inhoud van het afscheid samen gingen bespreken zei hij dat hij zo blij was. Hij vertelde dat hij nog wel duizend maal dank had willen zeggen, tegen die mevrouw ‘van de laatste zorg’. Hij wist niet meer hoe ze heette. In ons gesprek zei hij één van de mooiste zinnen die ik altijd onthouden heb. ‘Dankzij die mevrouw kreeg mijn vrouw haar waardigheid weer terug’.
Ik wist wél wie ‘die mevrouw’ was. En dat compliment heb ik met alle liefde aan haar doorgegeven. Want het kwam haar toe.
